Zihinden Dökülen Düşüncelerden Mala Tanelerine…
Mala, zihin için bir sayma, takip aracı. Yoga geleneğinde ve Budizm’de, meditasyon esnasında söylenen mantraların takibinde kullanılıyor. Bir mantra, bir mala tanesine denk geliyor. Yoga uygulamasının en ince, en ustaca aşamasını, Japa olarak bilinen sessizce/mırıltıyla söylenen mantra tekrarını sembolize etmesi bakımından hem Yoga geleneğinde hem de Budizm’de çok önemli bir yere sahip olan mala, Sanskrit dilinde ve “japamala” kelimesinden geliyor. Mala, mantra, çakra. Bu üç kelimenin ortak bir anlam yakınlığı var: Döngü. Japa kelimesi de sessizce mırıldanarak tekrar etmek demek, yine bir döngüsellik var… Malanın kelime anlamı “çelenk” ki bu da yine yuvarlak/dairesel/dönen bir formdur. Döngüselliğin de sonsuzlukla ilgili çağrışımları bulunuyor. Malayı inanç sistemlerinde tespihler olarak görüyoruz. Yahudilikte, Hıristiyanlıkta, Müslümanlıkta tane sayıları değişkenlik gösteren tespihler aslında birer mala.Malaları yakından inceleyin:Diğer taraftan Hinduizm ve Budizm’de kullanılan malalar dini birer sembolün ötesine de geçtikleri için her kültürden, dinden olan kişilerin de kullandığı birer araç ve aksesuar haline geldi. Etimolojik olarak mental (zihin) ile ilişkili olan Sanskrit “man” kelimesinin karşılığı düşünmek, akılda olmak demek. Yine bu dilde -tra son eki araçları ifade etmek için kullanılıyor. Mantra kelimesi böylece zihnin aracı anlamına geliyor. Mantralar, tekrar eden sözlerdir. Zihnimizin dağınıklığını, odaklanmayı, zihnimizde bir şeyler uyandırmayı, zihinsel üretimi destekleyen bir araçtır mantra. Genellikle mantralar söylenirken bir elin parmak uçlarında da mala taneleri döner.
Okuma Önerisi: Dağınık Zihnimiz Nasıl Derlenir Toplanır?Çakra ise çark demek. Doğu Tıbbında bedenimizde görünmeyen enerji kanalları olduğuna inanılır. Bu yaşam enerjisine çi, qi, ki, prana gibi isimler verilir. Enerji kanallarına da meridyen ya da nadi isimleriyle rastlanır. İşte çakralar akış halinde olan bu enerjinin kavşaklarıdır, kavuşma, yoğunlaşma noktalarıdır diyebiliriz. Döngüsellik çakralarda da var. Çakra meditasyonlarında da yine bu döngüsellik, dairesellik imgeleri kullanılıyor.
Okuma Önerisi: Çakra Nedir?Bu döngüselliği ve döngüselliğin kendiliğinden bir hal alması durumunu en iyi yansıtan uygulamalardan biri de Japa/Ajapajapa meditasyonları. Japa’nın sessizce mırıldanmak olduğunu belirtmiştim. Tekrar edilerek mırıldanılan, nefesin doğal sesi olarak kabul edilen, herhangi bir dile ait olmayan bir mantra vardır: Soham. Soham, hamsa olarak da bilinir ve söylenir. Kadim yoga metinlerinden Upanishad’larda “Ben, O’yum” anlamına geldiği belirtilir. İki Sanskrit kelimeyle oynanması sonucu bu mantra türetilmiş: Sah, “O” demek ve Aham da “Ben” demek. Soham kısa ve öz bir şekilde insanın evrenle bir bütün oluşunu, nefesin sesine yansıyarak bize anlatır ve hissettirir. Japa meditasyonunda nefes alırken So, nefes verirken Ham sesleri dışarıya ses vermeden içeriden tekrar edilir ve bu yapılırken işte bedendeki enerji kanallarıyla bunların kavuştuğu çarklar yani çakralar üzerine de yoğunlaşılır. Bir süre sonra kendiliğinden bir hal alır mantranın söylenişi, daha içten, daha kalpten gelmeye başlar çünkü gündelik zihin aradan çıkar ve öze yaklaşılır. Bu kendiliğinden akışa da Ajapa deniyor. Dünyanın en önemli yoga ustalarından ve bilgelerinden olan Satyananda, japayı döndürmek olarak açıklamış ve japanın dilden, ajapajapanın kalpten geldiğini belirtmiş.
Japa/Ajapa çalışmasını pratiklerinize dahil etmeden önce nefes farkındalığı çalışmasını uygulamanızı öneririm.
Mala taneleri neden 108 adet?
Mala, 108 taneden oluşuyor. Bazı malalar bunun yarısı, bazıları çeyreği kadar da olabiliyor. Yoga geleneklerinde 108’e pek çok anlam atfedilmiş. “Bir” rakamı yaratıcıyı ya da mutlak gerçekliği, “sıfır” boşluğu, “sekiz” de sonsuzluğu sembolize ediyor. Yoga uygulamalarında 108 adet güneşe selam yapma geleneği var, mantralar da 108 ve 108’in katlarınca söyleniyor. Ayrıca Budha’nın 108 adı var, Budizm’e göre baş etmemiz gereken 108 adet duygu var, Nirvana için 108 nefis mücadelesi verilmesi gerektiğine inanılıyor, bedenimizde 108 enerji noktası olduğu inancı da var…Mala ne için kullanılır?
108 adet mantra söylerken bunu 108 taneli mala ile takip etmek uygulama açısından kolaylık sağlıyor. Zihnin belli bir dinginlik haline ulaşması için de 108 kez mantra söylemek oldukça etkili ve bunun en güzel aracı mala. Bugün malalar çok beğenilen, sevilen birer aksesuar aynı zamanda. Anlam yüklü olması, meditasyonlara eşlik etmesi malamız ile bağ kurmamızı sağlıyor ki Hint düşünüşünde malanıza dokunulmasına izin vermemeniz gerekiyor. Mala kişiye özeldir.Mala çeşitleri
Farklı malzemelerden oluşan mala çeşitleri dikkatinizi çekmiştir. “Mala neyden yapılıyor?” diye sorarsanız, yanıt birden fazla. Bu manevi aksesuar, lapis lazuli, amazonit, jasper gibi doğal taşlardan oluşabileceği gibi, bodhi ağacının çekirdekleri de mala yapımında kullanılıyor. Hindistan’da Shiva geleneğinde, dünyada çok nadir bulunan rudraksha bitkisinin tanelerinden yapılan malalar yaygın. Rudraksha, “Rudra’nın gözü demek” ve Rudra da kadim metinlerde Shiva’nın isimlerinden biri. Bu malalar kullanılarak söylenen mantralar eşliğinde yapılan meditasyonlarda mutlak gerçeklikle bir bütün olmak, evrensel bütünlüğü hissetmek üzerine çalışmalar yapılıyor. Kristal ya da zirkonyum taneli malalar ise arındırıcı bir mantra olarak kabul edilen, Gayatri mantranın söylenişinde daha yaygın bir şekilde kullanılıyor. Lapis taşının hastalıkları ortadan kaldırdığına, şifa verdiğine inanılıyor ve bu nedenle lapis, malalarda tercih ediliyor. Bodhi ağacının çekirdeklerinin de kullanımını görürüz malalarda. Bodhi Buda’nın altında oturarak aydınlandığı ağaçtır. Krishna geleneğinde ise kutsal kabul edilen tulsi (kutsal fesleğen) adlı bitkinin dallarından ve kökünden elde edilen odunsu boncuklar mala yapımında kullanılıyor. Tanelerin nitelikleri malanın kullanımında farklılığa neden olmuyor elbette ama sizin dışınızda birinin malanıza dokunmasının enerjisini etkilediğine inanılıyor ve buna izin verilmiyor.Mala, nasıl kullanılır?
Malanızı kullanırken tek yapmanız gereken, meditasyon çalışmanıza içtenlikle niyet etmek, mantranıza odaklanmak ve mala taneleriyle mantraların senkronize akışında zihninizin dinginleşmesine izin vermek, zihninizi her ikisine odaklamak. Bir süre sonra zihinsel/düşünsel bir eforla yaptığınız bu çalışmanın kendiliğinden bir hal aldığını görebilirsiniz. Bu kendiliğindenlik bir kez deneyimlendikten sonra sonsuza dek aksamadan sürecek diye bir şey yok elbette. Zihin, gündemimizden ve yaşadıklarımızdan etkileniyor ancak istikrarlı ve düzenli çalışmalar mantra ve mala desteğiyle yaptığınız meditasyonlarda zihnin dalgalanmalarını, ilk gün meditasyon yaptığınız zamana göre çok daha sakin bir hale getirir. Önemli olan “bugün neden zihnim dağınık, odaklanamıyorum vs.” gibi yargılamaları yapmamak ve sadece devam etmek. Mantra odaklı meditasyon uygulamalarınızda mala desteği almak, elin de zihinsel sürece katılmasını, zihnin daha rahat dinginleşmesini sağlıyor. Malanızı kullanarak mantra söylemeye niyet ettiyseniz bunu 108 ve/veya bunun katlarında söylemeye özen gösterin. Örneğin çok vaktiniz yoksa bu sayıyı 27 olarak belirleyebilirsiniz zaman zaman.Okuma Önerisi: Yoga, Meditasyon İşe Yarıyor mu?
Mala nasıl tutulur?
Malanızı bileğinizde ve boynunuzda taşıyabilirsiniz ancak belirttiğim gibi başkalarının dokunması önerilmez… Meditasyon yaparken malanızı nasıl tutacağınızın da belli kuralları bulunuyor: Sağ elde, boncuk orta parmak ile baş parmak arasında. 108 adet mala tanesiyle mantranızı söyleyip devam etmek istediğinizde mala boncuklarını parmaklarınız arasından geçirmeye püskülü geçerek değil, geri dönerek devam etmelisiniz. Bu detayın anlamı da öğretmeni geçmemek, sona geldiğinde geriye dönmek. Aslında nefes farkındalığı meditasyonlarında da daima 1’e geri dönülmez mi? Hangi noktaya gelirsek gelelim/geldiğimiz düşünelim, yolumuz ne olursa olsun, önemli olan düz bir çizgide ilerlediğimizi ya da geriye gittiğimiz düşünmek değil, döngüde kalmak… İşte zihni dinginleştiren ve bu dinginlik sayesinde öze yaklaşmamızı destekleyen şey, bunu içselleştirmek.Nilüfer Eyiişleyen,
YogaBiz.Pro
