Okuma Önerisi: Yoga, Meditasyon İşe Yarıyor mu?Peki kosha'ları öğrenmek bize ne sağlar? Her bir kosha’ya odaklanarak yapılan meditasyonlar, bizi o kosha’da tutar, o kosha’ya odaklanmamızı, dolayısıyla o kosha’nın özelliklerini içselleştirip benimsememizi sağlar. Katman katman var olan insan, bu katmanların bütünlüğüyle bir aradadır aslında. Diğer taraftan, nihai kosha olan "koşulsuz mutluluk" haline her bir katmandan geçmeden, o katman üzerine çalışmadan ulaşmak mümkün değildir. Bu nedenle de kosha'ları anlamak bize kişisel yolculuğumuzda iyi bir yol haritası çizer. Bu sayede bireysel çalışmalarımızda nereden başlayacağımızı, ne yöne gideceğimizi bilebiliriz. Şimdi gelin katman katman kosha'ların özelliklerine ve her bir kosha için yapabileceğimiz meditasyon uygulamalarına bakalım…
Annamaya kosha
Fiziksel bedenimiz, annamaya kosha'dır. Anna’nın kelime anlamı besindir. Maya ise buradaki kullanımıyla "ihtiva eden, -den yapılmış" olarak çevrilebilir. Somut, elle tutulan, gözle görülen bu katman için günümüz yoga bilgelerinden Niranjanananda, canlı ya da cansız her varlıkta olduğunu söyler. Aslında hem Budist felsefede hem de yoga felsefesinde yer alan "eşyaların da bir pranası (canı, yaşam enerjisi) olduğu düşüncesi"yle de örtüşür bu fikir. Meditasyon Uygulaması Annamaya kosha için yapacağınız çalışmalarda bedeninize odaklanırsınız. Beden taraması bunlardan biri olabilir. Sırt üstü uzanıp ayak parmak uçlarından başlayarak ayak tabanları, ayakların ön yüzü, ayak bilekleri, baldırlar, uyluklar, kalça eklemleri, kasıklar, karın, bel boşluğu, kuyruk sokumu, tek tek omurlar, omurganın tabanı, kürek kemikleri ve kürek kemiklerinin ortası, göğüs kafesi, göğüs kafesinin sağı, solu, ortası, boğaz, boyun, kulakların arkası, kafa derisi, yüz kasları, kaşların ortası, göz kapakları, alın, şakaklar, yanaklar, ağzın içi, ağzın içindeki dil… Cildimiz, tenimizin ısısı, tenimizin havayla ve kıyafetlerimizle teması, bedenimizin yerle olan teması… Cildimizden daha derinlere doğru getirebiliriz dikkatimizi. Damalarımızı ve akan kanımızı, bu akışın sesini ve ısısını hissedebilir miyiz? Buna odaklanalım ve iç organlarımız. Tek tek iç organlarımızı duyalım. Kalbimizin, midemizin, böbreklerimizin… sesi, hissiyatı…Pranamaya kosha
Prana yani yaşam enerjisi, Çin felsefesinde çi, Japon felsefesinde ki olarak karşımıza çıkar. Can kelimesini kullanarak Türkçeleştirebiliriz. Prana, yukarıda da belirttiğimiz gibi, canlı cansız her varlıkta olduğu düşünülen yaşam enerjisidir. Yaşam enerjisinin temel kaynaklarından biri de nefesimiz… Nefes de aynı zamanda prana kelimesiyle Sanskrit dilindeki yerini alır. Diğer yandan yaşam enerjisi anlamındaki prana’yı nefes dışında güneşten, sudan, besinlerden vs. alırız… Yemek yemeden, su içmeden, güneşsiz bir ortamda bir süre yaşayabiliriz belki ancak nefes almadan hayatta kalma süremiz dakikalarla sınırlıdır. Bu nedenle prana, yogilerin de temel çalışma alanlarında biri olmuş. Nefes için bedende yer açmak, bayat havayı atıp taze havayı içeriye taşımak, nefes için boşluklar yaratmak, boşluklara nefes almak… Bunlar belli nefes teknikleriyle yani pranyama çalışmalarıyla yapılır yoga öğretisinde. Ve bu çalışmalar nefesi bedenimize yerleştirmemizi sağlar, sinir sistemimizi etkiler, dolayısıyla zihnimizi de etkiler. Özetle nefes, beden ve zihin arasında bir köprü görevi taşır. Pranamaya ise bizim prana içeren katmanımızdır. Pranayama ile karıştırmamak gerekir. Prana yaşam enerjisi, ayama ise genişletmek demektir. Söz ettiğimiz nefes tekniklerinin genel adı pranayamadır. Uygulanan teknikler yaşam enerjisinin ve haliyle nefesin genişlemesini sağlar. Pranamaya kosha’da ise prana nefes, yaşam enerjisi ve maya da bunu ihtiva eden anlamındadır. Pranadan oluşan bedenimizdir pranamaya kosha. Meditasyon Uygulaması Pranamaya kosha meditasyonu için nefesimize odaklanalım… Nefesin bedenimizde uzandığı alanları fark edelim. Önce burnumuzun ucu, ardından burun kanallarımız, nefesin boğazımızdan geçişi ve göğüs kafesimize doğru ilerleyişi… Aynı şekilde nefesin bedenimizi terk edişini de izleyelim… Bir sonraki nefes alışımızda karın kaslarımızı iyice rahatlattığımızdan emin olalım ve nefesin karnımıza kadar ilerlemesine izin verelim. Ve aynı şekilde nefesin karından, göğsümüzden, omuzlarımızdan çıkışını izleyelim… Nefesi itip çekmeden bu uygulamayı bir süre yapalım. Ardından nefesinizi bedeninizde o anda dilediğiniz bir noktaya doğru yönlendirin… Ayaklarınız, kalbiniz, başınız, avuç içleri… Sizin için hangi nokta o anda ilk aklınıza geldiyse… Prana'yı bedenimizde belli bir süre gezdirelim ve o akışkanlığı, enerjiyi bedenimizde hissedip buna odaklanalım.Uygulama Önerisi: Nefes Farkındalığı Meditasyonu
Manomaya kosha
“Gündelik zihin, yapan zihin” olarak çevirebileceğimiz, Sanskrit dilindeki “manas” kelimesiyle ilgilidir “man”. Aynı zamanda Hint Avrupa dil ailesinden gelen İngilizce’deki “man-insan, düşünen varlık" ile ilişkilidir bu kelime. Dolayısıyla manomaya kosha’yı zihin bedenimiz, zihinsel katmanımız olarak anlayabiliriz. Yoga bilgesi Patanjali, zihnimizin dağınıklığına, dalgalanmasına neden olan beş etken sıralar:Uygulama Önerisi: Zihni sakinleştirmek için, Minyatür Zen Bahçeciliği
- Doğru düşünce ya da doğru algı
- Yanlış düşünce ya da yanlış algı
- Düşleme, imgeleme
- Bilinçsiz hal ya da uyku hali
- Hafızadan kaynaklı geçmiş olayların belirmesi
Okuma Önerisi: Mala, Mantra, DöngüMeditasyon Uygulaması Meditasyon pratikleri bizi zihnimizin katmanlarıyla karşı karşıya getirir… burada öncelikle hem bedeni, hem de sinir sistemimizi hazırlamak üzere nefes çalışmaları yapalım. Burun deliklerini ve dolayısıyla enerji bedenini dengeleyen nadi shodhana’yı (alternatif burun nefesi olarak da bilinir) birkaç dakika uyguladıktan sonra yine birkaç dakika kapalabhati kria’sını uygulayabiliriz. Ardından, alın bölgemize ve sonra kaşlarımızın ortasına odaklanalım. Daha sonra nefese ve baş bölgesine odaklanmayı bir tarafa bırakıp sadece zihnimizi izleyelim. Zihnin hallerini, zihinden geçen düşünceleri, bunların bizde uyandırdığı duyguları. Burada önemli olan, düşünce ve duyguların peşinden gitmemek. Yani her düşünceye veya duyguya kapılış anını hızla fark edip zihne odaklamak ve daha ziyade düşünceler arasındaki boşlukları fark edip bunların süresini uzatmak.
Uygulama Önerisi: Kapalabhati Uygulaması İçin İzleyin Nadi Shodhana Uygulaması İçin İzleyin
Vijnanamaya kosha
Jnana, Sanskrit dilinde bilgi anlamına gelir. “Vi” öneki de “gizli” anlamına... Yani bilginin süptil, sezgizel hali diyebiliriz. Günlük zihinle algılanamayan yani manas ile bildiğimiz bilgi değildir bu. Yoga bilgisinde zihin, çeşitli kompartımanlara ayrılmıştır. Bunlardan biri manas (gündelik zihin), diğerleri chitta (hafıza, bilinçdışı gibi karşılıkları vardır), buddhi (idrak, zeka), ahamkara’dır (ego, benlik, rasyonel ego, yapan ben). Vijnanamaya kosha için bilginin süptil katmanı diyebiliriz ve bu bilgi zihinsel süreçlerle sahip olunan bilgi değildir. Bunun için de bedenin sakinliği, nefesin telaşsızlığı, günlük zihnin çalkantısızlığı daha da önem kazanır. Yani vijnanamaya kosha üzerine meditasyon yapmak için mutlaka asana, pranayama ve konsantrasyon çalışmalarını sürdürmek gerekir. Varoluşumuzun bu katmanı üzerine yapacağımız meditasyonda artık sezgisel bilgi devrededir ve sessizce oturmak, boşlukta kalabilmek, bunun da tamamen bireysel deneyimle anlaşılması söz konusudur.Uygulama Önerisi: Asana Uygulamaları, Hatha Yogaİnceleme Önerisi:
Anandamaya kosha
Ananda’nın kelime anlamı, “mutluluk”tur. Ancak nasıl bir mutluluk? Her türlü bağlayıcı etkenden bağımsız bir mutluluk. Koşullar öne sürmeksizin "bilinen bir mutluluk". Örneğin, “beklediğim terfi gelirse çok mutlu olacağım.” cümlesinin bu mutlulukta yeri yoktur. Varoluşumuz bu katmanda tüm şartlanmalardan, beklentilerden bağımsız olmanın yani özgür olmanın mutluluğundadır. Anandamaya kosha, ilk dört kosha için yapılan düzenli çalışmalar sonucu kendiliğinden gelir. Kendiliğindenlik, yoga öğretisinde özel yeri olan bir kavramdır ve yine tamamen bireysel deneyimle anlaşılabilir.yogabiz.pro
Nilüfer Eyiişleyen
