- Çin tıbbı, fiziksel varoluşun, ‘dinamik bir enerji sistemi’ ile canlandığını, gözle göremesek bile bu enerji sisteminin varoluşun, canlılığın özü olduğuna inanmıştır. Başlangıçtan beri var olan bu enerjine ‘Chi’ adını vermişlerdir; Chi, canlılığın kaynağı, yaşam için zaruri bir güç, zihin, ruh, beden arasındaki bağlantıdır. Evrendeki hiçbir varoluş, hiçbir devinim Chi’den ayrı düşünülemez.
- Güçsüz ve canlılığı olmayan enerjiye Chi’si eksik enerji, biçimsiz hareketlerle akan enerjiye durgun Chi denir. Sağlıklı Chi hem sabit gücü hem de yumuşak, hareketliliği birbirine tamamlayan özelliğe sahiptir.
- Geleneksel Çin Tıbbı’na göre mental ve fiziksel hastalıklar birbirinden ayrılamaz ve tüm hastalıkların sebebi Chi’nin bedendeki dengesiz akışı ya da donmasıdır.
Meridyen Teorisi:
- Chi, insan bedeninde, bedendeki dokuları, organları birleştiren, birbirine tutturan gözle görülemeyen kanallardan akar. Bu kanallara ‘meridyen’ adı verilmiştir. Meridyenler için bedenin ‘enerji otobanları’ diyebiliriz. Bağ dokulardan, eklemlerden ve kemiklerden geçen meridyenler hem bedene hem de bedenden dışarıya enerji taşırlar.
- Akupuktur noktaları derinin yüzeyindedir. Meridyenlerse onların uzantısı olarak bedenin daha derinlerine doğru yola çıkar, her kas grubundan, iç organlarımızdan kısaca kemiklerden bağ dokularından kan dolaşımından ve eklemlerden geçerler.
- Meridyen sistemi kan dolaşımı gibidir. Yaşam enerjisi Chi’nin bedende dolaşmasını sağlar, canlılık ve denge getirir, metabolizmayı düzenler ve hücrelerin değişim hızını ve formunu düzenler. Çin Tıbbı’nda Chi’nin meridyenlerden sağlıklı bir şekilde akışı kan akışı kadar önemlidir.
- Qigong ve yoga, meditasyon pratikleri ve nefes çalışmaları dağınık, aşırı veya yetersiz Chi’yi dengeler.
İnceleme Önerisi:12 Ana Meridyen Kanalı
- 12 Ana meridyen bedenin her iki yanında birbirleriyle simetrik olarak bulunurlar.
- Meridyenler isimlerini 12 organdan alır.
- Meridyenler ismini aldıkları organların işlevlerine göre yin ve yang olarak ayrılırlar.
- Meridyenler yin ve yang olarak çift oluştururlar; 6 meridyen çiftinden bahsedebiliriz
- Bildiğimiz anlamda organların ismini alan meridyenler sadece Batı Tıbbı’ndaki organların işlevlerinden ibaret değildirler. Meridyenlerin işlevleri zihin-beden ve ruh bütünlüğü içinde anlam bulur.
- Her bir meridyenin hem fonksiyonel işlevi hem de ruhsal, zihinsel ve duygusal işlevi vardır.
12 Temel Meridyen Özellikleri
Karaciğer Meridyeni (Yin):
- Karaciğer bedendeki en büyük salgı bezidir. Diyaframın karşısında karın cepherinin sağ tarafında yer alır. Vitaminleri ve kanı depolar. Bölünemeyen ve enerjiye çevrilemeyen bir madde temizlenebilmesi için karaciğere gider.
- Geleneksel Çin Tıbbı’na göre karaciğer bedenin amiral gemisidir. Enerjinin bedendeki harmonik akışını sağlar. Chi enerjisini ve kanı bedenimizin her yönüne yollar.
- Sağlıklı karaciğer enerjisi kasların, tendonların, tırnakların, ellerin ve ayakların sağlıklı olmasını sağlar. Ayrıca gözler de sağlıklı karaciğer enerjisini yansıtır.
- Sağlıklı karaciğer enerjisi ile doğru karar alabilme yetimiz artar. Doğru planlama, bunu uygulayabilme, iradeye ait kontrol hissi, çevreye uyum sağlama…
- Karaciğer enerjisi dengesiz olduğunda duygusal habitatımız da düzensiz olur; Patlamaya hazır olmak, gerginlik, öfke, ait hissedememe…
- Akış Yönü: Ayak başparmağının ikici parmağa bakan iç kısmından başlar, bacağın iç kısmından kalça kemiğine gelir. Kalçanın üzerinden ve bedenin yanından yukarı çıkarak meme ucundan yukarı boğaza ve kafaya uzar, dudaklardan daire çizer ve gözlere doğru yol alır.
Safra Kesesi Meridyeni (Yang):
- Karaciğerde üretilen safrayı depolar ve belirli aralıklarla safrayı ince bağırsağa gönderir. Safra sayesinde yağ yakımı mümkün olur, böylece sindirimin gerçekleşmesi sağlanır. Aynı zamanda tükürük bezi, pankreas suyu, safra ve bağırsak enzimleri gibi sindirim enzimlerinin ve tiroit hormonlarının dengesini kontrol eder.
- Enerjisi dengeli olduğunda başladığı işi bitirme gücünü kendinde bulur. Kişi inisiyatif aldığı konularda öz disiplini ile ilerleyebilir, gücünü enerjisini yapıcı şekilde kullanabilir.
- Enerji dengesiz olduğunda yıkıcı, öfkeli ve agresiftir.
- Akış yönü: Gözün dış kenarından başlar, bedenin yan tarafından koltuk altından ve göğüs kafesinden geçerek kalça kemiğinin üstüne ulaşır. Burada zikzaklar çizerek bacakların yanından ayak bileğinin önüne gelir ve dördüncü ayakta son bulur.
Kalp Meridyeni (Yin)
- Kalp, akciğerlerin ortasında göğüs kafesinin içinde büyük bir kastır. Bedenin sol tarafında bulunur. Tüm bedene oksijen yüklü kan pompalar.
- GÇT’nda kalp beden-zihin çalışmalarını yöneten büyük yönetici olarak kabul edilir; Chi’yi yani yaşam prensiplerini yönetir.
- Enerjisi dengeli olduğunda iç ve dış dengeyi korumak kendiliğinden olur. Huzurlu, sağlıklı, dengeli, sıcak ilişkiler zorlanmadan kolaylıkla kurulur. Sevme ve affetme için çok çaba harcanmasına gerek yoktur. Sevgiyi kolaylıkla kabul edebilir. Haz duygusunu hissetmek çok kolaydır.
- Enerji dengesiz olduğunda soğuk, mutsuz, huzursuz, depresif bir hal alınır. Nedeni bilinmeyen kronik bir üzüntü hissedilebilir. Sevilmeme hissi güçlüdür. Acelecidir. Değişmez kuralları ve inançları vardır.
- Akış yönü: Kalpten başlar ve kolun içinden, avcun alt kısmından geçerek serçe parmağın ucunda biter. (üç uzantısı var)
İnce Bağırsak (Yang):
- İnce Bağırsak karın bölgesinin ortasında sindirim bölgesinde bulunur. Midenin öğütemediklerini alır, bunların ayrıştırılmasına ve emilmesine devam eder.
- Enerjiyi karnın alt bölgesinde tutmasına yardım eder.
- Enerji dengede olduğunda kişi kendini canlı hisseder, eleştirilerden korkmaz, kendi sınırlarını bilir ve sahip çıkar. Neyin kendisine iyi gelip neyin gelmeyeceğini doğallıkla anlar.
- Enerji dengesiz olduğunda yoğun alay edilme ve eleştirilme korkusu taşır. Kapasitesini, taşıdığı yaşamsal potansiyelini hissedemez. Çok detaycıdır, bütünü göremez, bütüne ulaşamaz.
- Akış yönü: Küçük parmağın dışından başlar, kolun arkasından omuza gider, biraz aşağıdan dönüp omuz ve boyun bölgesine gelir. Kulağın altından elmacık kemiğine giderek kulağın açıldığı noktada son bulur.
Dalak Meridyeni (Yin):
- Midenin sol tarafında diyaframın altındadır. Ömrünü tamamlamış kırmızı kan hücrelerini ortadan kaldırarak, içlerindeki demirin yeniden kullanıma girmesini sağlar. Kanı kontrol eder, sindirimi ve bağışıklık sistemini destekler.
- Dalak enerjisi diğer organlar için hayat kaynağı olarak kabul edilir; Yutulan besinlerin ve içeceklerin besleyici özlerini ayırt eder ve bunları kana ve enerjiye dönüştürür.
- Dengede olduğunda yaşam ve psikolojik döngülerimiz dengededir. Kişi kendini köklenmiş, dengede ve bütün olarak hisseder. Kendi benliği ile dünya arasında sağlıklı bir bağlantı kurabilir.
- Enerji dengesi olduğunda zihinsel ve bedensel olarak uyuşuk, donmuş ve zayıf ve kopmuş hisseder.
- Akış yönü: Ayak başparmağının iç kısmından başlar, bacağın içinden yukarı ilerler. Kasıktan mide ve dalağa girer, diyafram, göğüs ve kalbe çıkar, dilin kökünde biter.
Mide Meridyeni (Yang):
- Mide diyaframın solunda bağırsakların arasında yer alır. Sindirimin birinci organıdır. Besinleri toplar, ayırır ve onları dağıtma sürecini yönetir. Kullanabildiği besinleri dalağa yollar, metabolize edemediği besinleri bir kere daha işlemden geçebilmeleri için ince bağırsağa yollar.
- Fiziksel, zihinsel ve enerjetik olarak işlevi çok önemlidir; tüm beden ondan beslenir.
- Mide meridyeni dengedeyse zor duygular kolay hazmedilir. İçinden geçilen durum her neyse konsantre olmak ve odaklanmak kolaydır.
- Meridyenin dengesiz olduğu durumlarda kişinin morali kolay bozulur, odaklanma problemi yaşar, yaşadıklarını hazmedemez.
- Akış yönü: Burnun yanından başlar, köprücük kemiklerinden ve göğüsten geçerek mide ve dalağa uğrar, kasıklardan ve bacakların önünden geçerek ayağın ikinci parmağında sonlanır.
Akciğer Meridyeni (Yin):
- Akciğerler köprücük kemiklerinden diyaframa kadar uzanan geniş süngerlerdir; Solunum organımızdır, havadaki oksijenin bedenin içine çeker, vücudumuza dağıtır, kanımıza iletir, solunum yoluyla kandaki karbondioksitin bedenden çıkmasını sağlar. Göğüs boşluğunun sağ ve sol tarafında bulunur.
- Yaşam enerjisini Chi’yi bedenin her yerine dağıtır. Enerji ile dolmamızın en temel yoludur.
- Enerji dengede olduğunda kişi kendini yeterli, cesur ve anda hisseder. Akciğer enerjisi tüm bedeniz besler ve canlandırır.
- Enerji yetersiz olduğunda donuk, hareketsiz ve yetersiz hissedilir. Sık sık üzüntü atakları yaşanabilir.
- Akış yönü: Bedenin ortasından kalın bağırsağa ve diyaframa uğrar akciğerlerden üst göğüste kol kavisi hizasında gider, omuz aşağıya kolun üstünden avuç içine, oradan da başparmak tırnağının dışında son bulur.
Kalın Bağırsak Meridyeni (Yang):
- Kalın bağırsak ince bağırsak ve anüs arasında son boşaltımı sağlar, bağışıklığımız için çok önemli bir fonksiyonu vardır.
- Otonom sinir sistemini destekler. Boşaltım yoluyla bedenin ihtiyaç duymadığı atık ve zehirli maddelerden kurtulmamızı sağlar.
- Enerjisi dengede olduğunda kişi ihtiyaç duymadığı, ona hizmet etmeyen her türlü duygu ve düşünceyi kolaylıkla bırakabilir. Zehirli düşünceleri içine atmak, onları depolamak yerine, sisteminin dışına bırakabilir.
- Enerjisi dengesiz olduğunda kişi kolaylıkla suçluluk hissine kapılabilir. Karşısındakini suçlayabilir, güvende hissedemediği için sahip olduğu hiçbir şeyi bırakmak istemez. Değişimden korkar.
- Akış yönü: İşaret parmağının ucundan başlar, kolun arkasından omuza çıkar, bir uzantısı boyuna ve burnun yanından ağıza, öteki uzantısı aşağıya akciğerlere, diyaframa ve kalın bağırsağa gider.
Böbrek Meridyeni (Yin)
- Böbrekler, bedenin iki yanında, bel hizasında alt kaburgaların arkasında bulunurlar. Görevi, kanı filtre etmek, temizlemek, beden için besleyici elementlere ayırmaktır. Bedenimizin su deposudur, bedensel sıvıları dengelemek, kan basıncını düzenlemek, şeker değerlerini ayarlamak gibi görevleri de vardır.
- Geleneksel Çin Tıbbı’na göre herkes doğuştan belli bir böbrek enerjisi ile hayata gelir, böbrek enerjisi bizim öz enerjimizdir.
- Enerji dengeli olduğunda kişinin gelişimi ve olgunluğa erişimi sakin ve kolaylıkla akar. Hayatı rahat, korkulardan azade, güven içinde geçirmesi kolay olur.
- Enerji dengesiz olduğunda kişinin hayatında korku hissi çok baskın olur. Korkularıyla yüzleşemez, onları bastırmaya çalışır. Cinsel dengesizlik kendini gösterebilir.
- Akış yönü: Ayağın küçük parmağından başlar, topuğa, gelir, ayak kavisinden geçer ve dizlerin, bacakların iç kısmından yukarı çıkarak kuyruk sokumuna gelir. Omurganın alt kısmından idrar kesesi ve böbreklere ulaşır. Dışarıdan da karın ve göğüsten hareket ederek, karaciğer, diyafram ve akciğerlere hareket eder. Boğazdan geçer ve dilin kökünde biter.
İdrar Kesesi Meridyeni (Yang):
- İdrar kesesi, pelvis boşluğu içinde bulunur. Böbreklerden gelen atık su, idrar olarak atılmak üzere idrar torbasında toplanır. Torba şeklinde genişleme özelliği olan bir kastan oluşan bir yapıdır.
- GÇT’na göre zihinsel esneklikle örtüşür. Beyine ulaşan bir meridyendir.
- Dengeli bir enerji akışı olduğunda kişi korkularına karşı esnek ve sabırlıdır.
- Enerji dengesiz aktığında kişinin korkuları baskındır, kendini tehdit altında hisseder ve genel bir isteksizlik hakimdir.
- Akış yönü: Gözlerin içinden başlar, alına doğru gider ve başın tepesine kadar uzar, buradan beyine gider. Beyinden bedenin arkasından omurgaya paralel olarak aşağıya iner. Bir kolu bele ait bölgeden gider, böbrek ve idrar kesesi meridyeni ile birleşir. Dış kolları bacakların arkası boyunca aşağıya iner ve ayakların serçe parmaklarında biter.
Perikart Meridyeni (Yin):
- Perikart kalbin zarıdır. Kan dolaşımını destekler ve sistemimizin ihtiyacı olan ya da olmayan maddeleri gereken yerlere taşır.
- Perikart meridyeni dolaşım-cinsellik meridyeni olarak kabul edilir.
- Dengeli olduğunda dostluk, cinsellik, hayatta akışkan, samimi ve sevgili dolu ilişki kurmak kolay gerçekleşir.
- Dengesi bir akışta, bedenen ve zihnen katılık, ruhsuzluk, kişinin devamlı kendinden şüphe etmesi gibi haller yaşanabilir.
- Akış yönü: Bir kolu aşağıya diyaframa ve göbek deliğinin birkaç santim altına gider. Bir başka uzantısı aşağı iç kola gider ve orta parmağın ucunda biter.
Üçlü Isıtıcı Meridyeni (Yang):
- Anatomik olarak bir karşılığı yoktur.
- Bu meridyene göre beden üçe ayrılır; gövdenin üstü, ortası ve altı. Her bir bölüm kendisinin ısıtıcısıdır. Metabolizmaya ilgili olduğu için lenfatik akışı ve dolaşımı kontrol eder. Bedenimizde herhangi bir organa bağlı değildir. Görevi genel düzenleyici olmasıdır. Tüm iç ısıyı kontrol eden ve tüm organların fonksiyonlarını düzenler.
- Üst bölüm göğüs kafesi ve çevresinden, orta bölüm karın ve çevresinden alt bölüm ise leğen kemiği ve çevresinden sorumludur.
- Üçlü Isıtıcı Meridyenindeki dengenin otonom sinir sistemini regüle ettiğine inanılır.
- Enerji dengesiz olduğunda, karın bölgesinde, cinsel hislerde huzursuzluk, depresyon ve umutsuzluk hisleri kendini gösterir. Dengesizlik tüm organlara düzensiz bir enerji dağıttığından her türlü fiziksel ve duygusal rahatsızlığa yol açabilir.
- Akış yönü: Yüzük parmağından başlar, koldan geçerek omuza gelir, burada iki kola ayrılır; bir uzantısı perikardiyum ve diyaframa gider ve buradan aşağıya göbek deliğinin birkaç santim altına gider. Bir diğer uzantısı kulak be başın etrafından boyna gider ve yüzü içine alır.
Diğer Meridyenler:
Merkez Merdiyen (Yin):- Metaforu nefes alıp vermek, eskiden sisteme hizmet eden ama artık etmeyen her şeyi bırakmak, yerine hizmet eden enerjiyi almak.
- Akış yönü: Pubik kemiğinden başlar ve yukarı doğru alt dudağın ortasında son bulur.
- Fazla ve henüz atılmamış enerjinin deposudur. Kullanılmış enerjinin sistemden atılmasını da sağlar.
- Akış yönü: Kuyruk sokumundan başlar, omurgadan yukarı başın üzerinden dönerek burnun ucundan üst dudağın üzerinde son bulur.
Okuma Önerisi:Yin kavramıyla ilgili daha detaylı bilgiye ulaşabilmek için Yin Yang Dengesi Oluşturmak başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Uygulama ÖnerisiEvde Yin Yoga için lütfen tıklayın.
Çağla Güngör yogabiz.pro
