Yoga ile içli dışlı olan hemen hemen herkesin bir Yogaya başlama hikayesi vardır. Nereden başlayacağını bilemeyenler, stüdyoya adım atar atmaz kendini evinde hissedenler, önce pek hoşlanmayanlar, bir yoga hocasından çok etkileneneler, sokağın hızına karşılık yoga yapılan stüdyolardaki sessizlik ve yavaşlık karşısındaki şaşkınlık ve etkilenme... Ve belki tüm bunların zaman zaman yer değiştirdiği duygu ve düşünceler… Nereden mi biliyorum? Yoga öğretmeni olmadan önce ben de bu yollardan geçtim ve Yoga öğretmeni olduktan sonra uzun süre; “Yogaya yeni başlayanlar için” özel bir çalışma yaptırdım, sanırım bundan. Yoganın Temelleri ve Yoga 101 olmak üzere iki ayrı stüdyoda, iki ayrı katılımcı profiliyle tanışma fırsatım oldu. Dolayısıyla bol bol gözlem yapmanın ötesinde katılımcı dostlarımla bu konularda bol bol sohbet etme imkanım oluyordu.
Yogaya nereden başlamalı? Pandemiden önce işimiz belki daha kolaydı. Yoga stüdyoları gittikçe yaygınlaşıyordu, yakınınızdaki yoga stüdyolarını Google’ınızdan, eşinizden dostunuzdan öğrenip çat kapı giderek bilgi alabiliyordunuz… Geçerken stüdyoya uğrayıp bilgi alanların sık sık sorduğu belli başlı sorular olurdu. Hem stüdyoyu işleten görevlilere hem de biz yoga hocalarına gelirdi bu sorular.
Yogaya başlamayı düşünüyorsanız, yardımcı olacağını düşündüğüm bu soruları yanıtlarıyla paylaşmak istiyorum:
- Yoga Yaparken Ne Giymeliyim?
Oldukça rahat şeyler… Kadınlar genellikle yoga yaparken tayt tercih ediyor ancak bol ve dökümlü kıyafetler de tercih edebilirler. Ayrıca erkekler için de balıkçı pantolonları ya da şortlar yoga pratikleri için uygun. Burada önemli olan fazla naylon içermeyen ve sizi çok sıkmayan giysiler tercih etmek
- Hangi Yoga Matını Seçmeliyim?
Size, “Herhangi bir yoga matı olur, çok da abartmayın, gidip pahalı pahalı matlar almayın” demeyeceğim. Bütçeniz sizin sorumluluğunuzda, belli kriterleri içeren bir skalada çeşitli bütçe seçenekleri olacaktır. Siz de kendinize uygun olanı seçeceksiniz elbette. Belli kriterler ise es geçilmemesi gereken şeyler çünkü burada söz konusu olan şey sağlık. PVC içeren, plastik matları kullanmamanızı öneririm. Yüzünüzü, burnunuzu, ağzınızı değdirdiğiniz matlarınızın antibakteriyel olması önemli. Çok kalın, pofuduk bir dokusu olan matlar Yoga için uygun değildir. Yoga matının ideal kalınlığı maksimum 4-5 mm kadar olmalı. Daha fazlasını önermiyoruz.
- Ne Kadar Sıklıkta Yoga Yapmalıyım?
“Ben bu yogayı çok sevdim, her gün yaparım, hatta bir dersten çıkıp diğerine girerim” Bu tipolojideki öğrencilerimiz genellikle dediklerini yapıyor, bir süre sonra da tamamen her şeyi bırakıyordu. Bunu istatistiki olarak genelleyemem ama deneyimlerimden ve gözlemlerimden yola çıkarak söyleyebilirim ki her gün yoga yapmak bir süre sonra size psikolojik bir baskı da getirebilir. Yoga yapmadığınız günler kendinizi suçlu hissetmek bunlardan biri… Diğer yandan işin fiziksel tarafında, kaslarınızı mutlaka dinlendirmeniz gerekiyor. Haftanın 3-5 günü yoga yapmak, iki gün yoğun pratikler, iki gün restoratif, dinlendirici stiller dengeli ve iyi olacaktır. Kendimize büyük hedefler belirlemeyelim, sadece asana pratiklerini yemek yemek, su içmek gibi doğal akışında, haftanın belli günleri uygulayalım.
Uygulama Önerisi: Karga Duruşu Nasıl Yapılır?
- Nasıl Bir Ortamda Yoga Yapmalıyım?
Temiz, gün ışığı alan, çok soğuk ya da çok sıcak olmayan, gürültüden olabildiğince yalıtılmış, sade, boş bir alan idealdir. Evinizde yoga yapıyorsanız, yine olabildiğince sakin bir yer oluşturmaya çalışın.
- Ders Sırasında Su İçebilir miyim, Dersten Önce Yemek Yiyebilir miyim?
Bize öğretilen yoga pratiği sırasında su içilmemesi… Vücudun ısısını değiştirmek daha doğrusu düşürmek istemeyiz yoga yaparken. Ancak sıcak yaz günlerinde, çok terlediğiniz pratiklerde, arada belki çok az su içilebilir. Diğer taraftan çok da içmemenizi öneririm, çünkü yogada ters duruşlar vardır ve içtiğiniz suyun ağzınıza gelmesini istemezsiniz. Yoga çok tok karınla yapılmaz, çok aç da olmaz. En ideali pratiğinizden bir iki saat önce yemek yemiş olmaktır.
- Hangi Yoga Stilleri ile Başlayabilirim?
Öncelikle bir yogaya başlangıç programına katılın. Daha önce hiç yoga yapmadıysanız ya da bir aralar yoga yapıp ara verdiyseniz size önerim her şeye baştan başlamanız. Güvenilir bir yoga hocasının verdiği, genellikle dört temel dersten oluşan bir yogaya başlangıç programına katılın. Bugünlerde bu çalışmalar online platformlar üzerinden veriliyor. Gönül rahatlığıyla önerebileceğim program; benim de hocam olan Bora Ercan’ın zihingunleri.com’da Zoom üzerinden verdiği Yoganın Temelleri. Bu program 4 oturum olarak temel Hatha Yoga bilgisini aktarıyor. Hatha Yogada öğretilen nefes, duruş, meditasyon ve gevşeme çalışmalarının temel uygulamaları aktarılıyor. Hatha Yoga için tüm yoga stillerinin temeli diyebiliriz. Bu nedenle yogaya başlangıç, Hatha Yoga ile olursa daha sağlıklı bir temel atmış olursunuz. Yoga ile ilgilenmeye başlar başlamaz çeşitli stiller karşınıza çıkacak. Kısaca bunlardan ve hangi stile ne zaman başlayabileceğinizden söz edelim…
Hatha Yoga: Yogaya başlangıç programları Hatha Yoga temellidir. Pratiğiniz ilerledikçe Hatha Yoganın seviyelerini deneyebilirsiniz. Birden bire üçüncü seviye ya da ikinci seviye bir Hatha Yoga dersine katılmayın. Bir süre pratiğinizi birinci seviye Hatha Yoga derslerinde derinleştirip geliştirin. Ayrıca çok önemli bir not: Pratiğiniz ilerledikten sonra her zaman üçüncü seviye Hathta Yoga uygulayacaksınız diye bir şey yok. Seviyeleri haftalık yoga pratiğinizin yoğunluğuna göre, hafif, yoğun, orta yoğun şeklinde programlamanız çok daha sağlıklı olur.
Uygulama Önerisi: Hatha Yoga ile Enerjini Yükselt
Vinyasa Yoga: Hatha Yogada ikinci seviyelere gelindiğinde Vinyasa yogayı merak edenler pratiğine bu stili de dahil edebilirler, en azında deneyebilirsiniz. Seçim sizin. Vinyasa hareketlerin zekice dizilimi demek. Bu stilde adeta bir koreografi söz konusudur. Asanalar önce bedenin sağ tarafıyla birbirine bağlanarak yapılır, ardından sol tarafıyla devam etmeden ashtanga namaskara dediğimiz akış uygulanır. Bu akışlar bedenin ısısını yüksek seviyede tutmayı amaçlar.
Iyengar Yoga: Büyük usta B.K.S Iyengar’ın geliştirdiği bir stildir. Aslına bakarsanız yoganın temellerini aldıktan sonra birinci seviye Iyengar Yoga ve Restoratif Iyengar Yoga derslerine katılmanızı kesinlikle öneririm. Ben de çok şanslıydım ve yogaya başladığım stüdyoda bu sıralamayla pratiklerimde ilerleme şansım olmuştu. Bu sayede çok şey öğrenmiş, bedensel ve zihinsel olarak da bunun çok yararını görmüştüm.
Ashtanga Yoga: Bir başka Yoga üstadı Pattabhi Jois, değişmeyen bir Yoga akışı tasarlamış ve bunu yoga dünyasına armağan etmiştir. Ashtanga stili yogada pratik boyunca yapılacaklar bellidir ve aynı sırada yapılır. Bir süre sonra bu stilde ustalaşanlar, Mysore adı verilen (Hindistan’da Ashtanga Yoganın ilk merkezinin kurulduğu şehirden bu adı alır) pratiklerle devam ederler. Hoca denetiminde ama hocanın müdahalesi olmadan kişisel pratik, bir araya gelinerek yapılır. Yogaya yeni başlayanlara ya da başlayacak olanlara önerim, yoga pratiğinizde 8-12 ay arasında ilerledikten sonra Ashtanga Yoga’yı denemeniz…
Yin Yoga: Yin Yoga yapmak için pratiğinizde çok ilerlemeniz gerekmez belki ama beden farkındalığı konusunda ilerlemiş olmanız gerek. Bunu net olarak ve gönül rahatlığıyla ifade edebilirim çünkü; Yin Yoga bedeni tamamen bırakmak üzerinedir. Eğer bedeninizde bir yerleri tuttuğunuzu, sıktığınızı henüz fark etmemişseniz, Yin Yoga’da kasları pasif hale getirmek zaman alır. Bu nedenle yogaya başlangıç dersi sonrası Yin Yoga deneyin ki beden farkındalığı yerleşmeye başlasın. Çok rahatlatan bir stil olan Yin Yoga’yı haftalık pratiklerinize dahil etmenizi öneririm.
Dinleme Önerisi: Bir Yoga Dersinde Neler Oluyor?
Beden farkındalığımı kendi adıma söylemem gerekirse, yoga ile kazandım. İlk yoga dersimde omuzlarımı ne kadar çok sıktığımı fark edince dehşete düşmüştüm. Oysaki bel ağrısı şikayetiyle yogaya başlamıştım. Birden aslında boynumun da ağrıdığını fark ettim. Sonra kısa süreli hafızamı yokladım, evet her sabah bu ağrı beni yokluyordu. Çünkü omuzlarımı sıkıyordum. Yoganın size, bedeninize dair bilgiler vermesi için kendinizi hem Yoga öğretmeninizin söylediklerine, hem de nefesinizin ve bedeninizin söylediklerine açık tutmalısınız. Bu çok çok önemli. Büyük bir hırs, performans kaygısı, hız vb. gibi toksik duygular ve planlamalar ile pratik yaparsanız, yaptığınız şey Yoga olmaz. Daha doğrusu Yoganın vermeye hazır olduğu yararlara ulaşamazsınız. Bu nedenle sizi yönlendiren hocanızı ve bedeninizi dinleyin.
BONUS
İyi Bir Yoga Hocası Nasıl Olunur? Bir Yoga Hocasından Ne Beklemeli? İyi bir Yoga hocası öncelikle Yoga pratiği ile uygulayıcı arasına girmez. Kendini ve bildiklerini dayatmaz, öğrencisini zorlamaz, yargılamaz, mesafeli ama şefkatlidir. Kendi Yoga pratiğini de aksatmamak eklenebilir bunlara… Bu arada yoga pratiği deyince akıllara sadece asana uygulamaları gelmesin. Nefes çalışmaları, beslenme düzeni, kriyalar, meditasyon, günlük hayattaki davranışlarımız, kendimize yaklaşımımız… Yoga bunları da kapsar. Bir yoga hocasından beklentiniz de ebeveynlik, doktorluk, psikologluk, dert ortaklığı, şifacılık olmamalı. Yoga hocası, size doğru yoga bilgisini aktaran kişidir. Bir yoga hocasından beklentimiz; bizi bizle bırakması, tamamen kişisel bir çalışma olan Yoga pratiğinde güven veren bir rehber, bir bilgi aktarıcı olarak bizi desteklemesi olmalı…
Nilüfer Eyiişleyen
yogabiz.pro